Арганізацыя Цэнтральна-Еўрапейская Ініцыятыва (ЦЕІ) была створана ў 1989 годзе з мэтай развіцця ўстойлівых сувязяў паміж дзяржавамі Цэнтральнай, Заходняй і Усходняй Еўропы ў галіне палітыкі, эканомікі і культуры. Сёння арганізацыя налічвае 18 краін-членаў: Аўстрыю, Албанію, Беларусь, Балгарыю, Боснію і Герцагавіну, Венгрыю, Італію, Македонію, Малдову. Польшчу, Румынію, Сербію, Славакію, Славенію, Украіну, Харватыю, Чарнагорыю, Чэхію.
З пачатку свайго існавання ЦЕІ ставіць сваёй мэтай падтрымку краін з пераходнай эканомікай у працэсе інтэграцыі з Еўрапейскім саюзам (ЕС). На сённяшні дзень мэтай ЦЕІ з'яўляецца ўстойлівы ўклад ва ўмацаванне патэнцыялу краін ЦЕІ, якія не з'яўляюцца членамі ЕС, і кансалідацыя іх інстытуцыйных і эканамічных паказчыкаў для далейшага збліжэння з ЕС. ЦЕІ спрыяе ўзаемадзеянню дзяржаў Цэнтральнай, Усходняй і Паўднёва-Усходняй Еўропы ў сферах трансгранічнага супрацоўніцтва, энергетыкі, транспарту, навукі і тэхналогій, адукацыі, культуры, малога і сярэдняга бізнесу, сельскай гаспадаркі, аховы навакольнага асяроддзя, развіцця чалавечых рэсурсаў, інфармацыі і СМІ, абароны нацыянальных меншасцяў, турызму і моладзевай палітыкі.
Асноўныя фінансавыя інструменты ЦЕІ:
Фонд супрацоўніцтва ЦЕІ прапануе фінансаванне малых міжнародных праектаў разавага характару ў краінах ЦЕІ: семінараў, канферэнцый, трэнінгаў, круглых сталоў і да т.п. Фокусныя мерапрыемства - мабільнасць і сеткавая дзейнасць.
Тэматыка міжнародных мерапрыемстваў, якія праводзяцца ў Беларусі пад эгідай ЦЕІ, павінна адпавядаць асноўным напрамкам дзейнасці Арганізацыі:
навука і інавацыі;
адукацыя і бесперапыннае навучанне;
інфармацыйнае грамадства;
транспарт і лагістыка;
энергаэфектыўнасць і аднаўляльная энергетыка;
клімат, навакольнае асяроддзе і развіццё сельскай мясцовасці;
развіццё прадпрымальніцтва;
міжкультурны дыялог;
развіццё сродкаў масавай інфармацыі;
грамадзянская супольнасць.
Суфінансаванне з Фонду супрацоўніцтва атрымліваюць міжнародныя мерапрыемствы разавага характару (семінары, канферэнцыі, трэнінгі, сустрэчы экспертаў, фестывалі і да т.п.), з удзелам не менш трох краін-членаў ЦЕІ. Фінансавы ўклад з боку Фонду супрацоўніцтва не можа перавышаць 50% ад агульнай сумы выдаткаў на правядзенне мерапрыемства і складае пры рэалізацыі праектаў у Беларусі, як правіла ад 5 да 15 тысяч еўра.
Запушчаная ў 2004 годзе праграма ЦЕІ па абмене ноу-хау (KEP) з'яўляецца інструментам развіцця, накіраваным на падтрымку перадачы вопыту арганізацый у краінах-членах ЕС арганізацыям у краінах, якія не з'яўляюцца членамі ЕС у рамках рэгіёну ЦЕІ. Абгрунтаванне праграмы заснавана на здагадцы, што эканамічнае развіццё ў краінах, якія не з'яўляюцца членамі ЕС, можа быць узмоцнена з дапамогай перадачы ім практычнага вопыту і кантрольных паказчыкаў больш эканамічна развітых краін. Гэта можа ўнесці неацэнны ўклад у забеспячэнне сацыяльнага збліжэння і эканамічнай дынамікі ў рэгіёне.
Пад суфінансаваннем ў рамках КЕР, накіраваным на ўмацаванне патэнцыялу і тэхнічную падтрымку праектаў, маецца на ўвазе прысуджэнне грантаў установам, жадаючым падзяліцца вопытам са сваімі партнёрамі ў краінах ЦЕІ, якія не з'яўляюцца членамі ЕС, тым самым, супрацоўнічаючы з імі на шляху да адпаведнасці стандартам ЕС. Асноўным аб'ектам увагі КЕР з'яўляюцца сферы дзейнасці, у якіх краіны ЦЕІ дэманструюць багаты вопыт і ў якіх дзяржавы-бенефіцыяры маюць патрэбу ў найбольшай падтрымцы.
Праграма па абмене ноу-хау - гэта, у першую чаргу, інструмент па падтрымцы праграм і праектаў, накіраваных на трансфер ноу-хау, лепшых практык і перадавога вопыту з ЕС у краіны-члены ЦЕІ, якія не з'яўляюцца членамі ЕС.
Дадатковая інфармацыя аб праграме: http://www.cei.int/
Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы